Sergüzeşt, edebiyatımızda bütünüyle esaret temasını işleyen ilk romandır. Sergüzeşt, Samipaşazâde Sezai Bey`in tek romanıdır. Sergüzeşt kahramanı kadın olan ilk romanımızdır. Sergüzeşt Batı`da kölelik devam ederken cesarete baş kaldıran ilk romanıdır. Sergüzeşt aynı zamanda trajik bir aşk öyküsünün romanıdır. Sergüzeşt özgür doğup sonradan esir olanların hikayesidir. Sergüzeşt aynı zamanda yeni oluşmaya başlayan Osmanlı burjuvasının panoramasıdır. Sergüzeşt esareti vicdanlarda mahkum eden bir anlayışla kaleme alınmıştır. Sergüzeşt bir insanlık suçunun hazin romanıdır.