Yetim bir kızdır Varvara Alekseyevna ve başına gelmeyen kalmamıştır. Uzaktan bir akrabası olan Makar Devuşkin sahip çıkar bu zavallı kızcağıza ama Makar Aleksiyeviç de üç kuruş kazandığı memur maaşıyla zar zor geçinen bir adamdır. Yine de sırf Varvarasını, meleğini mutlu etmek için varını yoğunu onun uğruna harcar ta ki elinde hiçbir şey kalmayana kadar. İkisi de yoksuldur, çaresizdir, zavallıdır ama birbirlerini ayakta tutmayı başarırlar. Birbirlerine her gün mektup yazarlar, her gün üzüntü ve sevinçlerini paylaşırlar. Ancak beklemedikleri bir olay onları sonsuza dek birbirlerinden ayırır.
Dostoyevski bu kitabı 25 yaşında yazmış ve ilk eseri olarak adlandırılıyor. "İnsancıklar" kitabı aslında diğer kitaplarında da çokça karşılaştığımız yoksulluk, hüzün, sefalet, beş parasızlık, özguvensizlik ve kıyıda köşede hissettirilen aşk konuları fazlasıyla ön planda.
Kitabın asıl adı "Zavallı Yoksul İnsanlar"mış, bunu da şimdi öğrendim. Makar ile Varvara'nın birbirlerine yazdıkları mektuplardan oluşuyor tüm içerik. Yoksulluğun pençesinde olan bu iki kişinin yaşadığı aşk da tam anlamıyla bir çaresizlik diyebiliriz. Fedakarlıklar, dramlar ve o kadar acı içeriyor ki...Okurken resmen yüreği sızlıyor insanın. Mesela bir mektubunda yamatmaktan aşınan çizmelerinden bahsediyor Makar, bir diğer mektuplarında ise okudukları kitapların tahlillerini yapıyorlar karşılıklı.
Yazar o dönemin şartlarını çok iyi yansıtmış herzaman ki gibi. Keyifle değil de biraz içiniz burkularak okuyabileceğiniz kitaplardan. Ağır bir dili yok, anlatımı ise sade akıcı.