Göl İnsanları

“Edebiyatta bitaraf olan, yalnız kalem ve kağıttır. İnsanı sevmek, hiçbir mana ifade etmez. Döğu?şen insanlardan bir tarafı seveceksin. ‘Sınıfların mu?cadelesi’ ve ‘insanın tabiatıyla mu?cadelesi’ diye iki bu?yu?k kavganın içindesin. Kurşun kalemde kemiklerim, stilomda kanım var.”

Kemal Tahir, romanlarında olduğu gibi öyku?lerinde de tarih ve toplumun ku?ltu?rel birikimine dayanan, “kurtarıcı unsur” olarak nitelediği, yerli ve çok yönlu? bir gerçekçiliğin peşindedir. Onun için; marazlarıyla, erdemleriyle, alışkanlıklarıyla, âdetleriyle; özellikle de milletin du?nya göru?şu? olarak tanımladığı diliyle Göl İnsanları’nı ve/veya Tu?rk köylu?su?nu? anlamak; Tu?rkiye’yi anlamak demektir.

Tu?rk insanını çözu?mleme çabasının olağanu?stu? u?ru?nleri olan bu öyku?ler, Kemal Tahir’in özellikle Çankırı, Çorum ve Kırşehir Cezaevlerinde Anadolu insanıyla karşılaşmalarının ilk sonuçlarıdır, denilebilir. Cezaevi deneyimi onu Anadolu’nun çıplak, yalınkat gerçeğiyle karşılaştırmış, böylece edebiyat onun “mu?cadele silahı” haline gelmeye başlamıştır.

Göl İnsanları’nda “Çoban Ali”, “Kondurma Siyaseti”, “Arabacı”, “Nam Uğruna” gibi öyku?leriyle Anadolu’daki farklı toplumsal kesimlerin hayata ve du?nyaya bakışını hayranlık uyandıran bir isabet ve nesnellikle yansıtan Kemal Tahir, aslında edebiyattaki kavgasını ve yazılacak şaheserlerini de haber vermiş gibidir. Nitekim onun öyku?lerinin ilk okuru sayılan Nâzım Hikmet şöyle yazmaktan kendini alamamıştı:

“Çok yu?ksek bir yere çıkıp haykırmak istiyorum: ‘Şu Göl İnsanları hikayelerini yazanı biliyor musunuz? O daha ne gu?zel şeyler yazacaktır.’”