Amerika`nın önde gelen çocuk psikologlarından Leonard Sax, New York Times çoksatan kitabı Ebeveynliğin Çöküşü’nde, modern ebeveynliğin kasvetli durumuna dair okunması gereken bir anlatı ve çocuklarımızı yetişkin dünyasının zorluklarına nasıl daha iyi hazırlayabileceğimize dair bir vizyon sunuyor. Genç insanlar arasında artan obezite, depresyon ve kaygı bozukluğu sorunlarının, anne babaların kendi otoritelerinden feragat etmesinden kaynaklanabileceğini öne sürüyor. Bunun sonucunda doğru ve yanlış konusunda bir standardı olmayan, disiplinden yoksun ve yönlerini bulmak için akranlarına ve internete bakan çocukların yetiştiğini anlatıyor.
Sax, çocuklarıyla ilişkilerini yenilemek için ebeveynlerin, ekran sürelerini sınırlayarak, daha iyi alışkanlıkları teşvik ederek ve onlara bakış açısı kazandırarak otoritelerini nasıl yeniden kurmaları gerektiğini gösteriyor. Bir aile hekimi ve psikolog olarak yaklaşık otuz yıllık deneyiminin yanı sıra çocuklar, ebeveynler ve öğretmenlerle yapılan yüzlerce röportajdan yararlanarak ebeveynlere gitgide daha karmaşık hale gelen bir dünyada çocuklarının başarılı olmalarına yardımcı olmak için kullanabilecekleri bir plan ortaya koyuyor.
“Anne babaların nerede yanlış yaptıklarına, çocuklarına erdem ve kişilik kazandırma konusunda başarıyı nasıl yeniden yakalayacaklarına dair kapsamlı bir döküm… Sax daha sağlıklı, daha saygılı ve vicdanlı bireyler için, ebeveynlerle çocuklarını yeniden ortak bir çizgide birleştirebilecek bir dizi izlenmesi kolay çözüm öneriyor.”
- Kirkus
“Ebeveynlik konusunda önde gelen uzmanlardan biri olan Dr. Leonard Sax, ebeveynlerin çocuklarıyla yaşadığı sorunları zekice dile getiriyor ve bunlara çözümler sunuyor. Ebeveynliğin Çöküşü akademik ama aynı zamanda pratik, basit ama aynı zamanda derinlikli bir kitap. Bu yıl sadece bir kitap okuyabilecekseniz bunu okuyun.”
- Meg Meeker, Strong Fathers, Strong Daughters ve Strong Mothers, Strong Sons kitaplarının yazarı
“Yıllardır ebeveynler ve çocuklarla doğrudan çalışmanın getirdiği deneyim ve birikim ile Dr. Leonard Sax size, modern zamanlarda ebeveynliğe, nerede yanlış yapıldığına ve yanlışların nasıl düzeltileceğine dair önemli bir bakış açısı kazandırarak ebeveynlik tuzaklarından nasıl kaçınacağınızı, çocuklarınızı nasıl daha iyi yetiştireceğinizi anlatıyor.”
Pratisyen hekim ve psikolog yazar Leonard Sax, bu kitabında çocuklarımıza yetişkin bireyler gibi davranmanın sakıncalarından bahsetmektedir. Sorunlar; başıboş ebeveynlikle başlıyor. Şimdilerde anne ve babaların iyi ebeveynliğin çocukların kararlarını kendilerinin vermesine izin verilmesiyle başlandığı görülmektedir. Tüm kuralları çocuklara bırakmanın yanlış bir davranış olduğunu belirtiyor yazar. Ve ben bu konuda yazara fazlasıyla katılıyorum.
"Bırakın çocuklar karar versin" cümlesi iyi evebeynliğin sloganı haline geldi, bu iyi niyetli değişikliklerin çocuklara derinden zarar verdiğini kanıtlayacağım diyor ve ilerleyen sayfalarda kanıtlıyor sayın Sax. Bu kitabın ilk yarısı sorunları ortaya koyuyor ikinci yarısı da çözümleri sunuyor okuyucuya. Reçetesinin son çeyrek yüzyıl boyunca muayenesinde gördüklerine aynı zamanda ABD içinde hem de dışında ebeveynler, öğretmenler ve çocuklarla yaptığı görüşmelerden öğrendiklerine dayandığının bilgisini veriyor. Önce kanıtları ele alıyor, sonra teşhisi koyuyor ve en son tedavisini öneriyor.
Yazar, sorunların başını saygısızlık kültürünün çektiğini söylüyor. "Her ülkenin farklı kültürü vardır, her kültür kendi doğru davranış kurallarını farklı şekilde inşa eder. Hiçbir çocuk kuralları bilerek doğmaz, kültürümüze özgü kuralları öğretme konusunda eskiden çok daha başarılı olduğumuz konusu"ndaki savunmasına katılmadam edemiyorum.
Bir başka değindiği konu ise neden ilaç kullanan bu kadar çocuk var? Amerika'da çocuklara en çok bipolar bozukluk tanısı konuluyor. Çocuğun kısa süre içerisinde farklı ruh halleri arasında geçiş yapma durumundan dolayı bu teşhis konulduğunu istatistiklerle kanıtlıyor. En çok dikkat eksikliği ve hiperaktive bozukluğu tanısı konulan çocukların tümüne aileler sorunun kısa sürede çözülmesi için ilaç tedavisine sıcak bakıyorlar. Oysa uykusuzluk, bilgisayar oyunları bunların en büyük nedeni olduğundan ilaç tedavisine karşı olduğunu da belirtiyor yazar.
En dikkat çekici örnekte ise şunu vermektedir yazar: Oğlunuz saygısız demekle, oğlunuz psikiyatrik bozukluk belirtileri taşıyor demek arasında büyük fark vardır. Oğlunuz saygısız denildiğinde sorumluluk anne baba çocuğa aittir, oğlunuz psikiyatrik bozukluk gösteriyor da sorumluluk yükü reçete yazan hekime ve psiyatrik danışman kompleksine geçiyor. Ama nedense en kolayına kaçıp topu direk uzmanların eline atıyoruz.
Yazar aslında pek çok kimsenin unuttuğu alçak gönüllülüğe değiniyor. "Pek çok aile erdemi başarı ile karıştırır oldu" diyor. Alçak gönüllülük basit bir tanımlamayla kendinizle ilgilendiğiniz kadar diğer insanlarla da ilgilenme anlamına gelir.
Ailenin her şeyden önce geldiğini çocuklarımıza öğretmemiz, onların ilk danışacağı, sevgisini paylaşacağı ilk durak olarak bizler olacağımızı ta küçük yaşlarda onlara ilmek ilmek işlememiz gerektiğini unutmayalım.
Ve bir kez daha anlıyorum ki sevgi en etkili tedavi yöntemi ve tüm hastalığın sihirli kahramanı.