Caravaggio

Lukac’a göre sanat bir yansıtmadır ve yansıtma sistemleri başlıca ikiye ayrılır. Gerçekçilik ve doğalcılık. Caravaggio bu yansıtma yöntemlerini başarıyla kullanmıştır. Caravaggio’nun dehasını canlı tutan, taşkınlıklar, suçlar ve firardan darmadağın olmuş bir varoluş hikayesi değil, San ressam Poussin, Caravaggio’nun “bu dünyaya resmi mahvetmek için gönderildiğini’’ söylemiştir.

Resimleri o yıllarda ifade edildiği gibi ‘doğal’ tarzda resimlerdir. Tuvallerinde tanrısal müdahele bile somut ve dünyevi bir olaya dönüşür; kimi zaman o kadar dünyevidir ki skandal yaratır. Sıklıkla dramatik olana kucak açmıştır. Caravaggio tablolarında duygulat’tır. Hiçliğin ortasından geliyordu, hiçbir bağlılığı yoktu, kendi kuralları dışında hiçbir şeye itaat etmiyordu. Caravaggio’nun rekabetçi ruhu, kalıplara sığmayan merakı veya sadece canının sıkılması, farklı şeyleri denemesini sağladı. Sanatçının sahnelerinin içine serpiştirdiği detayları gözden kaçırmamak ve en derin anlamını yakalamak için sabır ve bir parça da soğukkanlılık gerekir.

Caravaggio resimlerine büyük bir dikkatle bakmayanları yanılgıya düşürmek için elinden geleni yapar. Bu nedenle ölümünden sonra da tıpkı yaşadığı gibi görüş ayrılıklarına yol açmaya devam etmiştir. Fransızara, çirkinliğe, yoksulluğa ve çaresizliğe yüz çevirmeyi reddetmiştir. Çağımızda çığ gibi büyüyen Caravaggio-mani daha Merisi’nin ölümünün hemen sonrasında salgın gibi yayılmaya başlar. Son dönem eleştirmenlerin çoğu, Caravaggio’yu ilk ‘modern’ ressam olarak adlandırır.

Caravaggio’nun sanatının, yüzyıllardır hüküm süren ve gerçeğin idealize edilmiş bir versiyonunu sunan resim geleneğini kırdığı bir gerçektir. Sanatçı ilginç bir adamdır, onun hayatı, karakteri, ruhsal durumu kendi başına bir merak konusu olduğu için sanatçının kişiliği hakkında, eserlerinden bilgi edinilmeye çalışılır. Caravaggio farklıdır. Onun tuvallerinde görülen sahneler kutsal hikayeler ya da pagan görüntüleri olmaktan öte, gerçekten alınan kesitlerdir. Bireyci, yenilikçi ve uzun eğitim ve gelenekselliği bir kenara iterek doğanın direkt taklit edilmesini savunan bir ressamın sanata katkısı ancak Courbet ve Empresyonizm gelip, geçtikten sonra anlaşılmıştır.

Caravaggio’nun gerçekçi yönü karanlığı ve aydınlığı şiddetle çatıştıran tekniği ile bağdaşmasaydı, bugün adı bile anılmazdı. Zamanımızda gittikçe yükselen bir Caravaggio varsa, estetik ile birleşen tekniği dolayısıyla vardır. Caravaggio’nun desenleri alışılmadık türdendir, onlarda mistik bir semboller dünyasına doğru bir yönelme hissedilir. Caravaggio geçmişin ikonografik malzemesini reddedip taze ve kişisel, dinsel bir resim anlayışı yarattı. Ancak şimdi Kübizm, Ekspresyonizm ve Sürrealizmi geride bıraktıktan sonra, Realizmin ne olduğunu ne olmadığını anlamaya başlayabiliriz. Ve tabii şimdi Caravaggio’yu sakin ve temkinli bir şekilde inceleyip efsanede geçenlerin hangisinin doğru ve hangisinin yanlış olduğunu seçebiliriz.