Bir delinin hatıra defteri midir gerçekten bu? Yoksa hayatın deliliğiyle başa çıkamayan bir insanın mı? Delilik nedir sahi? Ne hissettirir ve nasıl delirir kişi? Neresidir bu işin yetkili mercii, kimdir karar veren hangimiz akıllı, hangimiz deli?
Yavaş yavaş koparır bağını gerçeklikle bazıları. İçinde sadece kendisinin yaşayacağı dünyayı adım adım yaratır. Ama kimse sormaz ona bunu neyin yaptırdığını, neden kurtulmaya çalıştığını. Böyle bir insanın anılarıdır burada yazanlar. Kimsenin duymadığı, kimsenin umursamadığı bir adamın hatıraları…
“Bu dünyada yerim yok artık, her yerden kovdular beni,” der Gogol Bir Delinin Hatıra Defteri’nde ve artık dünyada gerçekten de yeri olmayan bir insanı kaleme alır. Yerin yedi kat üstündekiyle yedi kat altındakinin farkını gösterir ve Rus toplumundan, bürokrasisinden, aristokrasisinden ince bir alayla bahsederek insanlar arasındaki uçurumu anlatır okuyucuya.